2025 වසරේ මුල් මාස හය තුළ ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍ය අයිතිය සහිත ව්‍යවසායන්හි (SOEs) සමස්ත ලාභය රුපියල් බිලියන 280.7 සිට රුපියල් බිලියන 227.8 දක්වා පහත වැටී ඇති බව මුදල් අමාත්‍යාංශය විසින් ඔක්තෝබර් 31 වන දින නිකුත් කරන ලද 2025 මධ්‍ය-වාර්ෂික මූල්‍ය තත්ත්ව වාර්තාවේ දැක්වෙනවා.
මුදල් අමාත්‍ය සහ ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද මෙම වාර්තාවට අනුව, සමස්ත ලාභය පහත වැටීමට ප්‍රධාන වශයෙන් හේතු වී ඇත්තේ ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ (CEB) ක්‍රියාකාරිත්වයේ ඇති වූ තියුණු පසුබෑමයි.
විදුලි ගාස්තු අඩු කිරීම හේතුවෙන් ලාභයක් වාර්තා කළ තත්ත්වයක සිට මණ්ඩලය විශාල පාඩුවක් කරා ගමන් කර තිබෙනවා.
ලාභ පහත වැටීමට බලපා ඇත්තේ, රාජ්‍ය බැංකු සහ අනෙකුත් ලාභදායී ව්‍යවසායන් වාර්තා කළ ඉහළ ලාභය අභිබවා ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ පාඩුව වැඩිවීමයි.
සමස්ත ලාභය අඩුවුවද, ප්‍රධාන රාජ්‍ය බැංකු තුන වන ලංකා බැංකුව, මහජන බැංකුව සහ ජාතික ඉතිරිකිරීමේ බැංකුව මුල් මාස හය තුළදී සිය ලාභය සමූහ වශයෙන් රුපියල් බිලියන 65.5කින් ඉහළ නංවා ගැනීමට සමත් වී තිබෙනවා.
ලංකා බැංකුවේ බදු පෙර ලාභය රුපියල් බිලියන 22.4 සිට රුපියල් බිලියන 61.1 දක්වා ලෙස ඉහළ ගොස් තිබෙනවා.
මහජන බැංකුවේ, මෙතෙක් වාර්තා කළ ඉහළම අර්ධ-වාර්ෂික PBTවන රුපියල් බිලියන 28ක් වාර්තා කර ඇති බව සඳහන්.
ජාතික ඉතිරිකිරීමේ බැංකුවේ, PBT 55%කින් ඉහළ ගොස් රුපියල් බිලියන 31ක් වාර්තා කර තිබෙනවා.
විදුලිබල මණ්ඩලයේ, විදුලි අලෙවියෙන් ලැබෙන ආදායම 38.8%කින් පහත වැටී රුපියල් බිලියන 192.6ක් වී ඇති බව සඳහන්.
2025 ජනවාරි මාසයේදී ගාස්තු අඩු කිරීම සහ ජුනි මාසයේ අර්ධ වශයෙන් ගැළපීම හේතුවෙන්, කිලෝවොට් පැයකට සාමාන්‍ය ආදායම රුපියල් 41.97 සිට රුපියල් 24.64 දක්වා පහත වැටී තිබෙනවා.
අවසාන වශයෙන්, විදුලිබල මණ්ඩලය රුපියල් බිලියන 13.2ක ශුද්ධ පාඩුවක් වාර්තා කර ඇති අතර, එය 2024 දී වාර්තා කළ රුපියල් බිලියන 119.2ක ලාභයට සාපේක්ෂව විශාල වෙනසක්.
කෙසේ වෙතත්, ශ්‍රී ලංකා විදුලිබල සංශෝධන පනත අංක 14 ඔෆ් 2025 යටතේ විදුලිබල මණ්ඩලය ජනනය, සම්ප්‍රේෂණය, බෙදාහැරීම සහ පද්ධති ක්‍රියාකාරිත්වය සඳහා නව රාජ්‍ය ව්‍යවසායන් හතරක් පිහිටුවා ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක කර තිබෙනවා.
ලංකා ඛනිජ තෙල් නීතිගත සංස්ථාවේ (CPC) ලාභය ගෝලීය මිල පහත වැටීම සහ රුපියල ශක්තිමත් වීම හේතුවෙන් 17.9%කින් අඩු වී රුපියල් බිලියන 17ක් වී තිබෙන බව සඳහන් වෙනවා.
තේ සඳහා තෙල් හුවමාරු වැඩසටහන යටතේ ඉරාන තෙල් සමාගමට ගෙවීමට තිබූ හිඟ මුදල් අඩු කර ගැනීමට ද සංස්ථාව සමත් වී තිබෙනවා.
ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සේවය මූල්‍ය අර්බුදයක පසුවන අතර, ශුද්ධ පාඩුව රුපියල් බිලියන 12.9 සිට රුපියල් බිලියන 10.7 දක්වා අඩු වී තිබෙනවා.
ගුවන් සේවය විසින් වසර පහක ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ සැලැස්මක් අනුමත කර ඇති බව සඳහන්.
ජාතික ජල සම්පාදන හා ජලාපවහන මණ්ඩලය විදුලි ගාස්තු අඩු කිරීමෙන් පසු පොම්ප කිරීමේ පිරිවැය අඩු වීම හේතුවෙන් ලාභය 28.3%කින් ඉහළ නංවා රුපියල් බිලියන 17.7ක් වාර්තා කර තිබෙනවා.
ශ්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරිය විසින්ද PBT රුපියල් බිලියන 19.8 සිට රුපියල් බිලියන 29.2 දක්වා ඉහළ නංවා ඇති බව සඳහන්.
